H Αντιπροσωπεία του ΤΕΕ Αιτωλοακαρνανίας στην 4η τακτική/8-10-2025 συνεδρίασή της προχώρησε στην έκδοση του παρακάτω ψηφίσματος σχετικά με τους όρους διακηρύξεων δημοσίων έργων και διασφάλιση συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού. Το ψήφισμα απεστάλη στους δημάρχους και στις Τεχνικές Υπηρεσίες των δήμων της Αιτωλοακαρνανίας και στην Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας.
ΨΗΦΙΣΜΑ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΣ ΤΕΕ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ
Το Τεχνικό Επιμελητήριο Αιτωλοακαρνανίας, στο πλαίσιο του θεσμικού του ρόλου ως τεχνικού συμβούλου της Πολιτείας και εκπροσώπου του συνόλου των μηχανικών, παρακολουθεί με ενδιαφέρον τις διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων έργων, οι οποίες αποτελούν κρίσιμο εργαλείο για την ανάπτυξη, τη διαφάνεια και την αποτελεσματική αξιοποίηση των δημόσιων πόρων.
Στο πλαίσιο αυτό, έχουν αναδειχθεί ορισμένα ζητήματα που σχετίζονται με τη διαμόρφωση των όρων των διακηρύξεων δημοσίων έργων και τη διαδικασία αξιολόγησης των προσφορών, τα οποία χρήζουν προσοχής προκειμένου να διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση όλων των συμμετεχόντων και η αρχή του υγιούς ανταγωνισμού.
1. Όροι τεχνικής ικανότητας και απαιτούμενα πρότυπα
Σε ορισμένες περιπτώσεις, στις διακηρύξεις δημοσίων έργων παρατηρείται η εισαγωγή πρόσθετων απαιτήσεων ως προς τα πρότυπα διασφάλισης ποιότητας και περιβαλλοντικής διαχείρισης, πέραν των συνήθως προβλεπόμενων (ISO 9001, ISO 14001, ISO 45001).
Η προσθήκη επιπλέον πιστοποιήσεων, όπως ενδεικτικά τα πρότυπα ISO 22301 (Διαχείριση Επιχειρησιακής Συνέχειας) ή ISO 50001 (Διαχείριση Ενέργειας), χωρίς τεκμηρίωση αναγκαιότητας σε σχέση με το τεχνικό αντικείμενο του έργου, ενδέχεται να οδηγεί σε περιορισμό της συμμετοχής οικονομικών φορέων και δυσχέρεια πρόσβασης κυρίως μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων σε δημόσιους διαγωνισμούς.
Η Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, με 882/2025 απόφαση της, έχει επισημάνει ότι πρόσθετοι όροι τεχνικής ικανότητας πρέπει να εγκρίνονται από το αρμόδιο Συμβούλιο Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών, σύμφωνα με το άρθρο 76 παρ. 3 του ν. 4412/2016, προκειμένου να θεωρούνται νόμιμοι.
2. Διαδικαστικά ζητήματα αξιολόγησης και αποκλεισμού προσφορών
Έχουν παρατηρηθεί επίσης περιπτώσεις κατά τις οποίες η διαδικασία αξιολόγησης οδηγεί σε αποκλεισμό μεγάλου αριθμού συμμετεχόντων λόγω ελλείψεων ή παραλείψεων σε δικαιολογητικά, πολλές φορές δευτερεύουσας σημασίας, ή σε τεχνικά στοιχεία που δεν επηρεάζουν ουσιαστικά την καταλληλότητα της προσφοράς.
Η εισαγωγή καταχρηστικών και δυσμενών όρων στις διακηρύξεις μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό του ανταγωνισμού, τη μείωση της οικονομικής αποδοτικότητας των έργων και την άνιση μεταχείριση μεταξύ των υποψηφίων αναδόχων.
3. Ανάγκη για διαφάνεια, αναλογικότητα και τεχνική τεκμηρίωση
Το ΤΕΕ επισημαίνει τη σημασία:
- της αναλογικότητας των όρων συμμετοχής σε σχέση με το μέγεθος και τη φύση κάθε έργου,
- της τεχνικής τεκμηρίωσης κάθε απαίτησης ή περιορισμού,
- και της διαφάνειας κατά τη διαδικασία αξιολόγησης, ώστε να ενισχύεται η εμπιστοσύνη των μηχανικών και των επιχειρήσεων στις δημόσιες διαδικασίες.
Η ορθή και ισότιμη εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου διασφαλίζει τόσο το δημόσιο συμφέρον, μέσω της επίτευξης καλύτερων οικονομικών αποτελεσμάτων, όσο και την ποιότητα των έργων που εκτελούνται.
4. Ο ρόλος του ΤΕΕ
Το Τεχνικό Επιμελητήριο Αιτωλοακαρνανίας εκφράζει την πλήρη εμπιστοσύνη στην επαγγελματική επάρκεια των εργοληπτικών επιχειρήσεων του Νομού, καθώς και στα μέλη του που τις απαρτίζουν. Σε μια περίοδο κατά την οποία το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων έχει υποστεί σημαντική συρρίκνωση, με εμφανείς επιπτώσεις στις κρατικές υποδομές, κρίνεται απαραίτητη η διασφάλιση της απρόσκοπτης συμμετοχής των αναδόχων στους ανοιχτούς διαγωνισμούς, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ορθή και έγκαιρη υλοποίηση των έργων.
Τέλος το Τεχνικό Επιμελητήριο Αιτωλοακαρνανίας, αναγνωρίζοντας τη σημασία των δημοσίων έργων για την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών και τη διαφάνεια των διαδικασιών, παραμένει στη διάθεση των Δήμων και της Περιφέρειας για την παροχή επιστημονικής και τεχνικής υποστήριξης σε όλα τα στάδια των διαδικασιών δημοπράτησης και υλοποίησης έργων.